Zanieczyszczeniem powietrza nazywamy wprowadzanie do atmosfery substancji stałych, ciekłych lub gazowych w takich ilościach, które mogą ujemnie wpływać na stan atmosfery, zdrowie człowieka i wszystkie elementy środowiska oraz powodować szkody związane z występowaniem zanieczyszczeń w powietrzu.

Z racji swojej specyfiki tj. największego uprzemysłowienia, gęstości zaludnienia i urbanizacji Województwo Śląskie należy do obszaru o największej antropopresji [antropopresja to ogół działań człowieka (zarówno planowych i przypadkowych) mających wpływ na środowisko przyrodnicze].

Wytwarza się tu największą w Polsce ilość ścieków przemysłowych i komunalnych oraz odpadów przemysłowych. Z uwagi na obciążenia powietrza atmosferycznego województwo śląskie od szeregu lat należy też do regionów o największej w Polsce emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych.

Skutkiem największego w kraju uprzemysłowienia jest także największa ilość terenów poprzemysłowych, które w wyniku pełnienia różnych funkcji użytkowych uległy degradacji. Rewitalizacja takich terenów jest jednym z najtrudniejszych problemów środowiskowych, ekonomicznych i społecznych.

W 2007 r. emisja zanieczyszczeń pyłowych wyniosła 21,8 tys. Mg, gazowych 46274,6 tys. Mg, stanowiąc odpowiednio około 23% krajowej emisji zanieczyszczeń pyłowych i 21% gazowych. Stan taki powoduje przekroczenie dopuszczalnych i docelowych poziomów substancji w powietrzu atmosferycznym i wymusza konieczność podejmowania określonych działań zmierzających do uzyskania polskich i unijnych standardów jakości powietrza.

Łączna ilość wytworzonych w 2007 r. ścieków przemysłowych i komunalnych wyniosła 367,2 hm³ z czego 210,7 hm³ to ścieki przemysłowe stanowiące 57% ogólnej emisji i 156,5 hm³ ścieki komunalne stanowiące 43%. Oczyszczone w 85% ścieki przemysłowe i w 93% ścieki komunalne odprowadzone do wód powierzchniowych powodują znaczne ich obciążenie.

Z uwagi na niewielkie zasoby wodne (średnioroczne zasoby wód powierzchniowych na 1 mieszkańca województwa śląskiego są czterokrotnie niższe od średniej europejskiej i o 28% niższe od średniej krajowej) oraz największe z racji specyfiki zapotrzebowanie na wodę, problem racjonalnej gospodarki wodno-ściekowej staje się priorytetem w działaniu wszystkich służb odpowiedzialnych za zarządzanie jakością środowiska i korzystanie z jego zasobów.

Odpady przemysłowe stanowią dominujący strumień odpadów powstających w województwie śląskim, co jest konsekwencją stopnia uprzemysłowienia regionu. W 2007 r. wytworzono 41,408 mln Mg odpadów przemysłowych, co stanowiło ponad 33% tego rodzaju odpadów wytworzonych w kraju. Znaczną ich ilość - ponad 91% - poddano odzyskowi, 4,2 % zeskładowano, a pozostałość - tj. 4,1% - unieszkodliwiono innymi metodami. Odpady niebezpieczne stanowiły 5% wytworzonych w tym okresie odpadów przemysłowych. W porównaniu z 1999 rokiem ilość wytworzonych odpadów zmniejszyła się o 15,5 %. Ilość odpadów komunalnych zebranych w 2007 r. wyniosła 1,39 mln Mg. Odpady te, w większości niesegregowane, deponowano na składowiskach komunalnych.

Aglomeracja Górnośląska dysponuje znaczącą ilością terenów inwestycyjnych, wśród których znajdują się również obszary poprzemysłowe. Stały się one paradoksalnie atutem regionu. Znacząca ilość tych obszarów z racji swojego umiejscowienia i uzbrojenia jest ostatnio bardzo atrakcyjna dla inwestorów, wśród których wyraźnie wzrosło zainteresowanie postindustrialnymi lokalizacjami.